Naar boven

Begin altijd een gesprek met je apotheker of arts, en lees altijd de productinformatie wanneer het de gezondheid van jou of je gezin betreft.

Een persoon gooit medicijnen in een prullenbak

Geneesmiddelen verantwoord inleveren

Bij het weggooien van afval denk je waarschijnlijk snel aan het weggooien van ‘normaal afval’ zoals eten dat over de datum is of producten die niet meer bruikbaar zijn, maar heb je weleens stil gestaan bij het verantwoord weggooien van geneesmiddelen?

In Nederland gooien we jaarlijks tot wel 156.000 kilo aan geneesmiddelen weg¹. Het is echter belangrijk dat deze geneesmiddelen niet worden weggegooid, maar wel verantwoord worden ingeleverd. Zowel voor het milieu als voor je eigen gezondheid. Zo kunnen resten van geneesmiddelen in het water bijvoorbeeld leiden tot gedragsverandering en weefselschade bij vissen en waterkreeftjes².

In dit artikel geven we je tips over het verantwoord inleveren van geneesmiddelen en vertellen we je waarom je resten van geneesmiddelen beter niet door de toilet of gootsteen kan doorspoelen.

Wat veel mensen niet weten, is dat bij het aanbrengen van een geneesmiddelgel, emulsie of crème met de handen, er eveneens aangedacht moet worden besteed om hierna niet direct de handen te wassen. Zo komt namelijk het geneesmiddel eveneens in het afvalwater terecht.

Veeg dus je handen eerst af met een een papieren tissue nadat je zo’n geneesmiddel gebruikt hebt en was dan pas je handen. Zo voorkom je dat het overtollige geneesmiddel in het afvalwater terecht komt.

Hoe kun je verantwoord geneesmiddelen inleveren?

Wanneer je verlopen geneesmiddelen hebt is het belangrijk om ze weg te gooien. Het weggooien van verlopen geneesmiddelen kun je het beste niet zelf doen, maar overlaten aan de apotheek of milieustraat. Bij de meeste milieustraten en apotheken kun je verlopen geneesmiddelen verantwoord inleveren.³

Het weggooien van verlopen geneesmiddelen in de wc of gootsteen wordt afgeraden. De resten van verlopen geneesmiddelen zijn namelijk moeilijk uit het water te zuiveren. Hierdoor is het moeilijker en kost het meer geld om water schoon en gezond te houden.⁴

Verlopen geneesmiddelen kun je het beste ook niet weggooien in de prullenbak. Wanneer je deze in de prullenbak gooit kunnen ze terecht komen bij kinderen of dieren en dit wil je natuurlijk voorkomen.

Verschillende soorten geneesmiddelen inleveren

Geneesmiddelen komen voor in verschillende soorten formaten en substanties. Zo kan het zijn dat je de ene keer geneesmiddelen ontvangt in een doosje en de andere keer in een flesje, tube of spuit met naald. Bij het inleveren van geneesmiddelen bij de milieustraat of apotheek is het belangrijk dat je deze op de juiste manier aanlevert. We hebben de verschillende aanleverspecificaties per geneesmiddel daarom hieronder voor je op een rijtje gezet:

Doosjes: als je pillen hebt voorgeschreven gekregen dan is het bij het inleveren van deze geneesmiddelen belangrijk dat je alleen de strips inlevert. Je kunt thuis de verpakkingen ervan weggooien.
Flesjes en tubes: voor je eigen privacy kun je het beste de etiketten verwijderen als je deze geneesmiddelen gaat inleveren.
Naalden: het is belangrijk dat je naalden die je hebt gebruikt altijd verpakt in een naaldencontainer.⁵

Hoe kun je het beste ongebruike geneesmiddelen verantwoord inleveren?

Het is je vast weleens gebeurd dat je geneesmiddelen voorgeschreven hebt gekregen en deze niet volledig hebt opgebruikt. In zo’n situatie vraag je je misschien af hoe je deze ongebruikte geneesmiddelen het beste kunt weggooien.

Als eerste is het belangrijk om te beseffen dat je ongebruikte geneesmiddelen nooit aan iemand anders mag geven. Je kan ze dan ook het beste inleveren.⁶

Net zoals verlopen geneesmiddelen, kun je ongebruikte geneesmiddelen ook inleveren bij een milieustraat of apotheek. Het kan weleens gebeuren dat je niet al je voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt.

Het belang van het verantwoord inleveren van geneesmiddelen

We hebben het al kort even benoemd, maar er zijn een aantal redenen waarom het belangrijk is om geneesmiddelen op de juiste manier weg te gooien:

Je gezondheid: allereerst is het voor je eigen gezondheid belangrijk om verlopen geneesmiddelen in te leveren. Wanneer de houdbaarheidsdatum van een geneesmiddel is verlopen, dan kan de werking ervan verminderen en kan er zelfs een ontledingsreactie plaatsvinden. Bij zo’n reactie kunnen er ontledingsproducten ontstaan die giftig zijn voor je lichaam.⁷
Het milieu: wanneer het inleveren van geneesmiddelen niet op een verantwoorde manier gebeurt en je verlopen geneesmiddelen door de gootsteen of de wc spoelt, kan dit nadelige gevolgen hebben voor het milieu. Wanneer je verlopen geneesmiddelen wegspoelt, kunnen ze in grond- of oppervlaktewater terecht komen. De resten hiervan kunnen dan invloed hebben op planten en dieren of in drinkwater terecht komen.⁸Daarnaast is afval van geneesmiddelen moeilijk uit water te zuiveren.

Wat gebeurt er met geneesmiddelen die door de apotheker worden weggegooid?

Wanneer je verlopen geneesmiddelen hebt ingeleverd bij de milieustraat of apotheek, zorgen zij ervoor dat deze op de juiste manier worden weggegooid. Het weggooien van geneesmiddelen wordt gedaan door ROVA. ROVA staat voor Regionaal Orgaan Verwijdering Afvalstoffen en heeft met gemeenten en apotheken afspraken gemaakt over het weggooien van geneesmiddelen.

Bij de apotheker of milieustraat worden verlopen geneesmiddelen opgeslagen in speciale vaten. ROVA haalt deze vaten op en scheidt de verschillende soorten geneesmiddelen van elkaar. Vervolgens worden ze verwerkt in speciale installaties.⁹

Waarom worden geneesmiddelen zo vaak weggegooid?

Jaarlijks wordt er veel geld uitgegeven aan het weggooien van medicatie. Volgens de brancheverening KNMP is een apotheker per jaar maar liefst 2.000 tot 2.500 Euro kwijt aan het verwerken van geneesmiddelen afval¹⁰.

Niet alleen geneesmiddelen die verlopen zijn worden weggegooid. Er belanden ook regelmatig niet afgemaakte kuren bij het afval omdat een geneesmiddel niet meer werkt of de patiënt genezen is en het geneesmiddel niet meer nodig heeft.

Wanneer geneesmiddelen nog houdbaar zijn maar wel al worden ingeleverd bij de apotheker, mogen de apothekers deze niet meer verstrekken. Omdat ze de veiligheid van de geneesmiddelen niet meer kunnen waarborgen, zullen ze uiteindelijk worden opgehaald door het ROVA en zij zullen het geneesmiddelen afval vernietigen.

Verspilling van geneesmiddelen tegen gaan

Het is belangrijk dat het weggooien van geneesmiddelen op de juiste manier gebeurt, maar zoals net al aangegeven is er jaarlijks veel geld mee gemoeid en worden er vaak ongebruikte geneesmiddelen weggegooid.

Om verspilling van geneesmiddelen tegen te gaan kun je een aantal dingen in acht nemen:

Vraag niet te veel medicatie: als je voor het eerst medicatie gaat gebruiken, zorg er dan voor dat je niet teveel vraagt. Als je meer medicatie nodig hebt kun je dit later altijd aangeven bij je huisarts.
Volg de behandeling: als je een bepaalde kuur krijgt voorgeschreven, zorg er dan voor dat je de gehele kuur afmaakt.
Doe een medicatiecheck: hoe meer medicatie je gebruikt, hoe groter de kans is dat ze niet meer goed aansluiten op je lichaam. Als je meer dan vijf soorten geneesmiddelen gebruikt, vraag dan een medicatiecheck aan bij je huisarts. Die kan dan controleren of je misschien te veel medicatie slikt of een andere dosis nodig hebt.¹¹

Het belang van het verantwoord handen afvegen na aanbrengen van geneesmiddel gels, crèmes of emulsies

Waneer het afvegen van een geneesmiddel gel, crème of emulsie niet op een verantwoorde manier gebeurt, kan dit nadelige gevolgen hebben voor het milieu. Ze kunnen dan namelijk in grond- of oppervlaktewater terecht komen. De resten hiervan kunnen dan invloed hebben op planten en dieren of in drinkwater terecht komen¹². Daarnaast is afval van geneesmiddelen moeilijk uit water te zuiveren.

Als je een geneesmiddel gel, crème of emulsie met de hand op een ander deel van je lichaam hebt aangebracht, is het dus belangrijk om je handen af te vegen met absorberend papier en deze na gebruik in de vuilnisbak te gooien voordat je je handen wast.

Wanneer je pas een geneesmiddel gel, crème of emulsie hebt aangebracht, wacht dan even met een douche of bad te nemen. Ook op deze manier kan het geneesmiddel namelijk in het grond- of oppervlaktewater terecht komen.

DEEL DIT ARTIKEL

¹Oude medicijnen, hoe kom ik ervan af? Nudge. https://www.nudge.nl/blog/2017/06/26/oude-medicijnen-hoe-kom-ik-ervan-af/. Geraadpleegd op 28 juli 2021.

²Oude medicijnen, hoe kom ik ervan af? Nudge. https://www.nudge.nl/blog/2017/06/26/oude-medicijnen-hoe-kom-ik-ervan-af/. Geraadpleegd op 28 juli 2021.

³Waar kan ik ongebruikte medicijnen inleveren? Rijksoverheid. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/afval/vraag-en-antwoord/waar-kan-ik-ongebruikte-medicijnen-inleveren/Geraadpleegd op 28 juli 2021.

⁴Medicijnafval: niet weggooien, maar inleveren. Apotheek.nl. https://www.apotheek.nl/zorg-van-de-apotheker/medicijnen-actualiteit/medicijnafval-niet-weggooien-maar-inleveren#niet-in-het-water. , Geraadpleegd op 28 juli 2021.

⁵Oude medicijnen en injectienaalden, waar lever je ze in? ROVA. rova.nl/kennisbank/1031/Oude-medicijnen-en-injectienaalden-waar-lever-je-ze-in. Geraadpleegd op 28 juli 2021

⁶Medicijnafval: niet weggooien, maar inleveren. Apotheek.nl. https://www.apotheek.nl/zorg-van-de-apotheker/medicijnen-actualiteit/medicijnafval-niet-weggooien-maar-inleveren#niet-in-het-water. , Geraadpleegd op 28 juli 2021.

⁷Kan ik medicijnen met verlopen houdbaarheidsdatum nog gebruiken? Max Meldpunt. https://www.maxmeldpunt.nl/gezondheid/kan-ik-medicijnen-met-verlopen-houdbaarheidsdatum-nog-gebruiken/. Geraadpleegd op 28 juli 2021.

⁸Medicijnafval: niet weggooien, maar inleveren. Apotheek.nl. https://www.apotheek.nl/zorg-van-de-apotheker/medicijnen-actualiteit/medicijnafval-niet-weggooien-maar-inleveren#niet-in-het-water. , Geraadpleegd op 28 juli 2021.

⁹Oude medicijnen en injectienaalden, waar lever je ze in? ROVA. rova.nl/kennisbank/1031/Oude-medicijnen-en-injectienaalden-waar-lever-je-ze-in. Geraadpleegd op 28 juli 2021

¹⁰Oude medicijnen en injectienaalden, waar lever je ze in? ROVA. rova.nl/kennisbank/1031/Oude-medicijnen-en-injectienaalden-waar-lever-je-ze-in. Geraadpleegd op 28 juli 2021

¹¹Wat te doen met niet-gebruikte medicijnen? Univéhttps://www.unive.nl/blog/gebruikte-medicijnen. Geraadpleegd op 28 juli 2021.

¹²Medicijnafval: niet weggooien, maar inleveren. Apotheek.nl. https://www.apotheek.nl/zorg-van-de-apotheker/medicijnen-actualiteit/medicijnafval-niet-weggooien-maar-inleveren#niet-in-het-water. , Geraadpleegd op 28 juli 2021.

Kies voor verantwoord gebruik

Informatiecampagne gesteund door Voltaren Emulgel.

LEES MEER